Vertalen is mensenwerk. Vertalingen beoordelen ook. Het is onvermijdelijk dat mensen daarbij hun eigen voorkeuren, smaak en vooroordelen meenemen.
Ok, er zijn fouten waarover geen discussie nodig is. Bijvoorbeeld als een vertaler de uitgangstekst verkeerd begrijpt en er iets heel anders van maakt dan wat er staat. Of als een vertaling zinnen bevat met grammaticale fouten of typfouten.
Maar zelfs als die punten in orde zijn, betekent het nog niet dat een vertaling goed is. Dan kom je op het terrein van de nuances. Leest de vertaling lekker? Overtuigt hij?
Uiteraard doen vertaalbureaus – en wij dus ook – alles om ervoor te zorgen dat een vertaling in alle opzichten goed is. Dat doen we door de beste mensen in te zetten, en door een goede kwaliteitscontrole. Gaat er desondanks iets mis, en dat kan, want het is mensenwerk, dan zoeken we naar een passende oplossing.
Toch krijgen wij ook wel eens feedback die niet terecht is. Dat gebeurt het vaakst bij vertalingen naar het Engels, want dat is een taal die bijna iedere Nederlander tot op zekere hoogte beheerst.
Nederlanders hebben al snel het gevoel dat een Engelse vertaling te letterlijk is als deze in volgorde en bewoordingen de Nederlandse zin nauw volgt. Maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn! Er zijn bijvoorbeeld allerlei gezegdes die in meer talen voorkomen.
Voorbeeld: the apple does not fall far from the tree is een authentieke uitdrukking in het Engels en niet een te letterlijke vertaling van het Nederlands, evenals slip into the skin of someone else (in de huid van een ander kruipen).
Regelmatig ook hebben mensen een voorkeur voor een bepaald woord op basis van een gevoel, of iets wat ze zich herinneren van school. De professionele vertaler, voor wie het Engels zijn moedertaal is, kan in het algemeen beter inschatten en aanvoelen hoe passend een woord of formulering in een bepaalde situatie is.
Toch snappen we dat je graag wilt weten of je een goede vertaling in handen hebt. Maar hoe beoordeel je die?
Waaraan herken je een goede vertaling?
- Wat het eerst in het oog springt, zijn uiteraard grammaticale of typfouten. Deze mogen niet of nauwelijks voorkomen in een vertaling. Merk je ze toch op, dan wijst dat op slordigheid en is de kans groot dat de vertaling van mindere kwaliteit is.
- Je mag aan een vertaling niet zien dat het om een vertaling gaat. Hij moet lezen als een originele, zelfstandige tekst.
- Hoewel de vertaling als een niet-vertaalde tekst moet lezen, hoort hij wel recht te doen aan het origineel. Met andere woorden: de inhoud van de oorspronkelijke tekst moet ook duidelijk in de vertaling staan.
- Goede vertalers maken zich zó los van een oorspronkelijke tekst, dat ze slecht gestructureerde informatie opnieuw ordenen, en zo de vertaling beter maken dan het origineel. Een voorbeeld hiervan:
Oorspronkelijke tekst
Onder invloed van technologische ontwikkelingen op het gebied van bijvoorbeeld CRM en de beschikbaarheid van veel meer data en de behoefte daar veel mee te doen, was de focus vaak vooral gericht op loyaliteit: “Haal meer uit je bestaande klanten!”
Vertaling Engels
Advancing CRM technology had opened up a treasure trove of new customer data. Keen to make maximum use of this data, many companies focused on the cultivation of loyalty. Their credo was: “Get more out of your existing customers!”
Probeer toekomstige vertalingen eens aan de hand van de bovenstaande tips te bekijken. Twijfel je toch? Vraag het gerust na bij ons!