Je hoeft echt het Groot Dictee niet te winnen. Maar storende spel- en grammatica-fouten op je website en in je folders, dat is toch net zoiets als met een grote rodewijnvlek op je witte overhemd een verkoopgesprek voeren. Het oogt onverzorgd en je maakt er een slechte indruk mee.
Helaas kom je er niet met de spellingscorrectie van je computer. Die helpt, maar spoort echt niet alle taalfouten op.
Hou je daarom aan de gouden regel en laat je tekst, als hij helemaal af is, nog een keer corrigeren door een ander – natuurlijk iemand met een scherp oog voor dit soort foutjes. Misschien heb je een collega die dit kan doen, maar je kunt het ook uitbesteden.
Om je te helpen gaan wij je in onze Taaltips attent maken op een paar lastige spellingskwesties, om te beginnen met het los of aan elkaar schrijven van woorden.
In het Nederlands kunnen we losse woorden met elkaar combineren tot samenstellingen:
- peper + molen wordt pepermolen
- garnalen + kroket wordt garnalenkroket
- vijf + gangen + menu wordt vijfgangenmenu.
En de dagelijks wisselende soep op het menu is uiteraard de dagsoep.
Regel
Voor samenstellingen is er één belangrijke, simpele hoofdregel:
ZET NOOIT EEN SPATIE TUSSEN DE DELEN VAN EEN SAMENSTELLING!
Je schrijft samenstellingen aan elkaar, maar als je vindt dat het woord wel erg lang of lastig leesbaar is, mag je ergens in de samenstelling wel een streepje (‘koppelteken’) zetten.
En als je toch een spatie zet in een samenstelling?
Dan zeg je iets anders dan je eigenlijk wilt zeggen:
- een derde wereldland is nummer 3 in een reeks van wereldlanden maar een derdewereldland is een land dat tot de derde wereld behoort
- bij rode wijnglazen heeft het glas een rode kleur terwijl rodewijnglazen de glazen zijn die je gebruikt voor rode wijn.
Van dit soort fouten zijn hele verzamelingen aangelegd, want ze zijn soms echt heel grappig. Wat dacht je hiervan?
Het koppelteken mag altijd – en soms moet het
In een samenstelling mag je dus een streepje zetten als je vindt dat dat het woord anders moeilijk leesbaar wordt. Soms is dat zelfs verplicht. Bijvoorbeeld:
- bij samenstellingen met een afkorting (cd-doosje)
- bij samenstellingen met een symbool (@-teken)
- bij samenstellingen met een cijfer (60-jarige).
Samenstellingen met Engelse woorden: business as usual
We gebruiken in het Nederlands nogal wat Engelse woorden. Voor samenstellingen met die Engelse woorden gelden gewoon de standaardregels: alles aan elkaar en eventueel een koppelteken om de leesbaarheid te vergroten:
- downloadinstructies of download-instructies
- opensourcesoftware of opensource-software
- fulltimefunctie of fulltime-functie.
Geen regel zonder uitzondering
Er is één situatie waarin er wél een spatie in een samenstelling komt: als een van de delen van de samenstelling eigennaam van twee woorden is:
- de Middellandse Zee -> het Middellandse Zeegebied
- de Albert Heijn -> een Albert Heijn-supermarkt
Het moet tenslotte niet al te simpel worden …