Uitslag Fenexpo-wedstrijd
Waar of niet waar? Op de Fenexpo in Gorinchem hebben we zes stellingen over taal voorgelegd aan bezoekers aan onze stand. Zeker geen gesneden koek voor iedereen.
Op de kop af 80 bezoekers hebben meegedaan aan deze wedstrijd. Daarvan hebben er 3 alle vragen goed beantwoord. De prijs, een overnachting voor twee in een bed&breakfast gaat naar Kirsten Kuijsten uit Waalwijk.
Hier volgen de vragen met de juiste antwoorden.
1. Het woord ‘wentelteefje’ komt oorspronkelijk van ‘wentel ’t even(tjes)’.
Niet waar.
‘Wentel’ komt inderdaad van wentelen = draaien. ‘Teef’ is naar alle waarschijnlijkheid de verbasterde naam van een gebaksoort. Het komt niet van ‘’t eventjes’ en het heeft ook niets te maken met een vrouwtjeshond, al wordt die associatie uiteraard wel vaak gemaakt. Dat heeft geleid tot regionale varianten als ‘draaireuen’ en ‘gebraden hodsvotjes’…
2. Het woord ‘decolleté is zo goed gespeld.
Waar.
Onlogisch? Niet echt. Natuurlijk, het woord komt uit het Frans en daar schrijft men ‘décolleté’. Maar nu is het een Nederlands woord geworden, en in het Nederlands zet je alleen een accent op een ‘e’ als het anders mis zou gaan met de uitspraak. Dat betekent dat het aan het eind van het woord wel nodig is, maar in de eerste lettergreep niet. Die spreek je vanzelf wel goed uit.
3. Een inwoner van ‘Kazachstan’ is een ‘Kazak’.
Waar.
Er zijn twee correcte spellingswijzen: Kazak en Kazach. Een gezaghebbende bron voor de schrijfwijze van landennamen en de afgeleiden daarvan is de Schrijfwijzer van de Europese Unie. Ook de dikke Van Dale bevestigt de twee toegestane spellingen.
4. De straattaalzin ‘Je dealt met harde kaas’ betekent in het Nederlands ‘Je speelt met vuur’.
Niet waar
Een lastige, en we hebben gemerkt dat de beheersing van straattaal onder de beursbezoekers beperkt is… ‘Harde kaas’ is een trotse Nederlander. En ‘dealen met’ betekent hier ‘te maken hebben met’.
5. Een Vlaming noemt een ‘kies’ een ‘maaltand’.
Waar en Niet waar
Ja en nee. ‘Maaltand’ is een bestaand woord, maar niet zo gangbaar als ‘kies’. Een Vlaming kan dat woord dus gebruiken, maar hij spreekt ook gewoon van een kies. En datzelfde geldt voor Nederlanders. Beide antwoorden zijn dus goed.
6. In de zin ‘We hebben in het lange weekend gekorfbald, gebasketbald en gebaseballd.’ zijn alle woorden goed gespeld.
Waar
Het gaat natuurlijk om de spelling van de drie balsporten.
Hoe zit het:
– gekorfbald verwijst naar de sport korfbal (met één l aan het eind); korfbal is een volledig Nederlands woord.
– gebasketbald verwijst naar de sport basketbal (met één l aan het eind); basketbal is de vernederlandste vorm van het Engelse basketball.
– gebaseballd verwijst naar de sport baseball (met dubbel-l aan het eind); dit is een Engels woord dat zonder aanpassing in de Nederlandse taal is overgenomen (er is ook een Nederlandse benaming voor deze sport: honkbal).