Zo. Klus geklaard, je tekst staat op papier (of op het scherm). Maar gaat je lezer hem helemaal lezen? En blijft je boodschap goed hangen bij hem? Dat is uiteindelijk toch wat je wilt.
Wat kan helpen, is beeldend schrijven. Ons brein wordt niet warm van letters en woorden, maar is vooral gevoelig voor zintuiglijke indrukken, waaronder beelden. Die onthouden we het best. Hoe roep je die beelden op?
Gebruik minder ‘grijze werkwoorden’
In deze taaltip een advies om beeldender te gaan schrijven: vervang ‘grijze werkwoorden’ door een concrete, kleurrijke variant. Je tekst én je lezer fleuren er gegarandeerd van op!
Vijf voorbeelden:
1) Zijn
Klinkt zen, je bevindt je ergens, in een bepaalde staat, stil, maar het is ook vaag en eigenlijk wel saai … Bovendien: in plaats van alleen maar ‘zijn’, doen we van alles. Als je dat nou eens opschreef?
| Al om half zes ’s morgens zijn wij in de fabriek. | Als het buiten nog donker is, steken wij de lichten in de fabriek aan en schakelen wij de machines in. |
| Wij zijn volgende maand op de vakbeurs in Barcelona. | Wij demonstreren volgende maand onze nieuwe stoomstrijkijzer op de vakbeurs in Barcelona. |
Zie je het voor je? De mensen die de lichten aandoen in de fabriek? En hoor je het in je hoofd, het geluid van de startende machines? De rechterkolom doet toch veel meer met je dan de linkerkolom.
2) Hebben
Ook zo’n werkwoord waarbij je nou niet meteen iets voor je ziet. Het kan vaak anders.
| Ik heb het heel warm. | Het zweet staat me op het voorhoofd. Of: Ik val bijna om van de hitte. |
| Hij had er veel zin in. | Hij begon te stralen bij het vooruitzicht. |
Je ziet die parelende zweetdruppeltjes voor je, je ziet hem wankelen en je krijgt zelf een glimlach op je gezicht als je hem in je hoofd ziet stralen. Zo prikkel je de zintuigen van je lezer.
3) Staan
Is statisch. Er zit weinig beweging in. Je staat bijna nooit alleen maar te staan: je staat én kijkt naar andere mensen, je staat én checkt je telefoon, je staat én eet een broodje. Zeg dus liever wat je doet als je staat.
| Zij staat op de markt met een viskraam. | Zij brengt haar vis enthousiast aan de man: “Drie lekkere vette haringen voor 5 euro! 5 eurootjes maar. Heerlijk zijn ze! En zo gezond! Wie maakt me los? |
Proef je ze al, die haringen? Ruik je de zilte vislucht? Zie je de marktkoopvrouw in haar witte schort staan achter die kraam met al haar vis mooi geëtaleerd op gecrusht ijs?
4) Maken
Je doet iets en dat leidt tot een product of resultaat. Maar wat precies? Ook al kan je het uit de context afleiden, het blijft een weinig zeggend werkwoord.
| Zij maakte soep. | Zij sneed de groenten, draaide de soepballetjes en zette de pan op het vuur. |
Bij ‘zij maakte soep’ moet je moeite doen om iets voor je te zien. Door concrete werkwoorden te gebruiken, gaat je brein vanzelf associëren: je ziet een vrouw met een keukenschort voor je die met een pollepel in de soep roert en je kunt de bouillon al bijna ruiken.
Mooi hè, dat je zo eenvoudig je zin meteen een stuk levendiger maakt!
5) Gaan
Er zit beweging in iets of iemand, er is iets of iemand onderweg, maar hoe, dat blijft in het midden. Daardoor ziet de lezer er niet makkelijk een beeld bij. Specifieker formuleren maakt het beeldender.
| De warme ochtendmelk gaat in de kaastobbe bij de melk van de vorige middag. | Kaasmaker Teun giet de warme ochtendmelk in de kaastobbe bij de melk van de vorige middag. |
| Hij gaat naar de kringloopwinkel. | Hij racet met zijn bakfiets vol spullen naar de kringloopwinkel. Of: Hij sjouwt zijn spullen naar de kringloopwinkel. |
Zie je hem gaan op die fiets? Voorovergebukt, hard trappend? De bak aan zijn fiets puilt uit van spullen. Het is net een kort filmpje dat zich in je hoofd afspeelt. Je bent misschien wel benieuwd hoe het verder gaat… En dat wil je met de lezer van jouw tekst ook: dat hij geboeid blijft tot het einde.
Succes met deze opfristips voor je teksten! In onze volgende taaltip belichten we nog een manier om je teksten beeldender en aansprekender te maken.
Intussen adviseren wij je graag over alles wat met taal en teksten te maken heeft. Bel ons op 0183-582377 of stuur ons een mail.